Muzeum Regionalne PTTK
W ciągu 5 lat istnienia Izby Pamięci i Tradycji Ziemi Koneckiej wiele osób zwiedzających ekspozycję było zaskoczonych ilością i wartością historyczną zgromadzonych w niej przedmiotów. Bardzo często wyrażano opinię, że obecny stan placówki zdecydowanie przekracza zakres wyobrażalny dla przeciętnej izby regionalnej. Sugerowano, aby podnieść jej rangę poprzez przekształcenie w muzeum. Łatwiej przecież zaprosić turystę do odwiedzenia muzeum, niż do złożenia wizyty w izbie, której nazwa kojarzy się ze skromnym kącikiem szkolnym. Tak, ale gdzie znaleźć wykwalifikowane kadry. Nawet jeżeli pojawi się muzealnik z wykształceniem kierunkowym, to jak nakłonić go do pracy społecznej bez wynagrodzenia. Problem na tym etapie niejako rozwiązał się sam. Złagodzenie zapisów sejmowej „Ustawy o muzeach” z dnia 21.11.1996 r., wprowadzone jej nowelizacją 29 czerwca 2007 r. otwarło drogę do powstawania małych i prywatnych muzeów. Dlaczego nie miałby skorzystać z takiej okazji konecki PTTK, tym bardziej, że posiadane zbiory niczym nie ustępują podobnym obiektom, np. w Starachowicach, czy w pobliskim Fałkowie ...
Ryc 26. Uzgodnienia w sprawie powołania muzeum z Andrzejem Danowskim,
przewodniczącym Komisji Opieki nad Zabytkami ZG PTTK.
Decyzja zapadła. Podjęcie wszelkich procedur prawnych poprzedziły liczne rozmowy i uzgodnienia. W dniu 5 września 2008 r. w Żarnowie doszło do spotkania prezesa Oddziału z Andrzejem Danowskim, przewodniczącym Komisji Opieki nad Zabytkami ZG PTTK. Uzgodniono harmonogram działań, który dopracowany został w późniejszych rozmowach telefonicznych. Szczegóły uzgodniono podczas trzydniowego seminarium szkoleniowego muzealników w Łodzi. Pracownik Biura ZG Paweł Zań, odpowiedzialny za funkcjonowanie placówek muzealnych. Wyraził swoje zadowolenie ze stanu prawnego w jakim funkcjonowała Izba, podkreślając jednocześnie potrzebę tworzenia koneckiego muzeum od początku do końca w oparciu o obowiązujące przepisy, w tym szczególnie w zgodności z zapisami Ustawy o muzeach. Wcześniej, w osobistych rozmowach z Sekretarzem Generalnym ZG PTTK Andrzejem Gordonem, uzyskano zapewnienia poparcia dla idei tworzenia w strukturach Towarzystwa regionalnego muzeum w Końskich. Ze strony przedstawiciela naczelnych władz PTTK padły także deklaracje pomocy w poszukiwaniu i pozyskiwaniu ciekawych regionaliów.
Ryc. 27 Uchwała Zarządu Głównego PTTK zezwalająca na powołanie w Końskich
Muzeum Regionalnego PTTK.
Wobec tak przygotowanego przedpola Zarząd Oddziału na swoim posiedzeniu w dniu 30 września 2008 r. podjął uchwałę intencyjną Nr 4/2008 o przekształceniu Izby Pamięci i Tradycji Ziemi Koneckiej w Muzeum Regionalne PTTK. Kilka dni później wystosowano do Zarządu Głównego PTTK w Warszawie wniosek o wyrażenie zgody na utworzenie w Końskich placówki muzealnej pod szyldem PTTK. Do wniosku dołączono, mające wpływ na podjecie szybkiej decyzji, kluczowe załączniki jak : Regulamin Izby, protokół z zebrania założycielskiego Rady Społecznej, umowę z firmą ochroniarską oraz umowę najmu lokalu, uchwały Zarządu Oddziału dotyczące działań muzealnych, a także wydane drukiem materiały promocyjne i zdjęcia ekspozycji. Wobec przedłożenia wszystkich wymaganych dokumentów, opiniująca wcześniej wniosek Komisja Opieki nad Zabytkami ZG PTTK wyraziła swoją aprobatę, nie znajdując przeszkód formalnych, ani merytorycznych. Po zapoznaniu się z tą opinią, w drugim dniu posiedzenia plenarnego w Warszawie, 23 listopada 2008 roku Zarząd Główny PTTK podjął oczekiwaną uchwałę nr 303/XVI/2008 zobowiązującą Oddział PTTK w Końskich do przekształcenia istniejącej Izby w Muzeum Regionalne PTTK oraz polecając jego prowadzenie zgodnie z Ustawą o muzeach i Ustawą o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej.
Przystąpiono do porządkowania i segregowania zbiorów. Postanowiono pozostawić do wglądu zwiedzającym to co jest najwartościowsze z historycznego i kolekcjonerskiego punktu widzenia. Pozostałe dokumenty i przedmioty, dotychczas eksponowane, trafiły do pomieszczenia magazynowego. Do prac opisujących eksponaty włączyli się prywatni kolekcjonerzy. Rozpoczął się żmudny proces inwentaryzacji zbiorów.
24 stycznia 2009 roku, a więc dokładnie w przeddzień piątej rocznicy powstania Izby wykonano zalecenia jednostek nadrzędnych, a tym samym spełniono wymogi zapisane w Ustawie o muzeach. Na posiedzeniu Zarządu Oddziału uchwałą nr 1/2009 w miejsce istniejącego Regulaminu Izby przyjęto Regulamin Muzeum, a dotychczasową funkcję kierownika zamieniono na stanowisko dyrektora Muzeum. Decyzje te nie wpłynęły w żadnym stopniu na sposób funkcjonowania placówki oraz społeczny charakter jej prowadzenia.
Ryc. 28 Głosowanie członków Zarządu Oddziału PTTK w sprawie powołania
Muzeum Regionalnego w dniu 24 stycznia 2009 r.
Z chwilą powołania Muzeum zmianie uległy zewnętrze oznaki na obiekcie. Wykonano nowe tablice informacyjne przy drzwiach wejściowych oraz zmodernizowano, rzeźbiony w drewnianej kłodzie, szyld znajdujący się na balkonie budynku.
W dniu 2 lutego 2009 r. złożono wniosek w sprawie uzgodnienia treści Regulaminu Muzeum do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdana Zdrojewskiego. Otrzymanie pozytywnej opinii zamknie rozdział tworzenia muzeum na prawnych fundamentach. Od tej pory Minister Kultury sprawować będzie ogólny nadzór nad konecka placówką.
Ryc. 29 Uchwała Zarządu Oddziału w sprawie utworzenia Muzeum Regionalnego PTTK
Już same zapowiedzi istnienia placówki pod nową nazwą przyniosły efekt w postaci pozyskania nowych eksponatów. Wyraźne ożywienie nastąpiło po ukazaniu się drukiem „Słownika Biograficznego Krajoznawców Kielecczyzny”. Zorganizowane w dniu 13.12.2008 r. spotkanie z jego autorami rozpoczęło się od zwiedzania Izby Pamięci, a zakończyło uroczyście w Domu Kultury „Egipcjanka”. Podczas dyskusji wspominano postacie koneckich krajoznawców i podejmowane przez nich próby tworzenia w Końskich muzeum. Ze strony obecnych gości padły liczne deklaracje współpracy. W krótkim czasie muzealna ekspozycja wzbogaciła się o fotografie z działalności koneckiego Oddziału PTTK, stare czasopisma i maszynopisy publikacji prasowych. Pozyskano wartościowe sprzęty, jak trzy tulskie samowary z końca XIX wieku, okazały młynek do kawy z tego samego okresu, oryginalne XVII – wieczne miedzioryty, wykonaną samodzielnie podczas II wojny światowej kołyskę dla niemowlaków, czy pierwsze dostępne na polskim rynku urządzenia do magnetycznego zapisu dźwięku.
W dniu 04.03.2009 r. zgodnie z uchwalonym wcześniej regulaminem Zarząd Oddziału powołał 9-cio osobową Radę Muzeum. W jej skład weszli :
1. | Bogdan Soboń | V-ce Starosta Konecki |
2. | Emilian Niemiec | Redaktor nacz. "Ziemi Odrowążów" |
3. | Antoni Szkurłat | Radny Powiatu Koneckiego |
4. | Jolanta Milczarek | Dyrektor biblioteki Publicznej |
5. | Danuta Pakos | Dyrektor Banku Spółdzielczego |
6. | Adam Sosnowski | Regionalista |
7. | Krzysztof Woźniak | Regionalista |
8. | Krzysztof Wiatr | Regionalista |
9. | Wojciech Pasek | Dyrektor Muzeum |
W grudniu 2008 roku opracowano projekt medalu nagrodowego dla osób i instytucji zasłużonych dla Muzeum. Medal z numerowanym certyfikatem nadania przyznaje Zarząd Oddziału na wniosek dyrektora Muzeum. Jego pierwsze wręczenia nastąpiły w dniu 21.03.2009 r. podczas Zjazdu Oddziału PTTK na którym podsumowano pięcioletni okres istnienia Izby Pamięci. Na uroczystym spotkaniu uhonorowano wszystkie osoby, które udzieliły pomocy w adaptacji pomieszczeń oraz których dary utworzyły ekspozycję muzealną.
Muzeum posiada trzy działy : historyczny, etnograficzny i krajoznawczy. Wśród eksponatów nie ma dóbr kultury o szczególnej wartości materialnej. Jest za to bardzo dużo drobnych regionaliów mających znaczenie poznawcze dla mieszkańców powiatu i osób pragnących zapoznać się z jego historią. Wartość zbiorów może ulec zmianie z chwilą powstania muzeum. Dziś duży procent w obecnej ekspozycji stanowią depozyty. Właśnie od faktu powstania muzeum wielu starszych wiekiem konecczan i kolekcjonerów uzależniło przekazanie placówce posiadanych zabytków.
Muzeum Regionalne PTTK w Końskich jest dwunastą tego typu placówką w kraju firmowaną przez Polskie Towarzystwo-Turystyczno Krajoznawcze. Powstałe wcześniej muzea PTTK mają swoje siedziby w Dobczycach, Golubiu-Dobrzyniu, Gorlicach, Iwanowicach, Krakowie-Bronowicach, Muszynie, Nowym Targu, Ojcowie, Olkuszu, Puławach, i Starachowicach. Indywidualne zwiedzanie odbywa się w godzinach pracy Biura Obsługi Ruchu Turystycznego. W dni robocze w godzinach od 8.00 do 16.00, a w dni wolne od pracy po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym. W miarę potrzeby zorganizowane grupy szkolne i wycieczkowe oprowadza po ekspozycji przewodnik turystyczny umawiany również na konkretny termin.